Σε συνθήκες κλιματικής κρίσης -αν όχι κατάρρευσης- επόμενο βήμα για τα κυβερνητικά κλιμάκια αποτελεί ο ανασχεδιασμός εν κινήσει του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, ο οποίος θα εδράζεται στην πρόληψη, στον συντονισμό, στις νέες τεχνολογίες και τα βαριά πρόστιμα. Μέσα από μία διαλειτουργική δομή, της οποίας ο έλεγχος και η παρέμβαση θα ανήκει αποκλειστικά στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, δήμοι, περιφέρειες, δασολόγοι, μετεωρολόγοι, Σώματα Ασφαλείας και όλοι οι εμπλεκόμενοι κρατικοί φορείς θα δίνουν από κοινού τον αγώνα υπεράσπισης του δασικού κεφαλαίου και του φυσικού πλούτου της χώρας, ο οποίος θα ξεκινά στο εξής από την 1η Οκτωβρίου.
Περιθώρια χρόνου άλλωστε για τους επιτελείς της Πολιτικής Προστασίας δεν υπάρχουν, καθώς το φετινό καλοκαίρι αναδείχθηκε στο «πιο βαρύ και δύσκολο» από κτίσεως των μετεωρολογικών χαρτών, σερβίροντας ένα εκρηκτικό «μεσογειακό κοκτέιλ» παρατεταμένης ανομβρίας, πολυήμερου καύσωνα και εξαιρετικά χαμηλής υγρασίας. Για πρώτη φορά επτά φορές περιφέρειες της χώρας άγγιξαν το επίπεδο του απόλυτου συναγερμού (επίπεδο 5), αφήνοντας πίσω το 2021, όταν η ελληνική επικράτεια βρέθηκε «στο κόκκινο» τέσσερις φορές.
Πολύ περισσότερο όταν ανάλογες συνθήκες επικράτησαν μόλις δύο φορές το 2019 και μία φορά το μακρινό 2012. Ξεπερνώντας ωστόσο κάθε προηγούμενο μέτρο σύγκρισης, το 2023 είναι πλέον η μοναδική χρονιά που στην ίδια αντιπυρική περίοδο υπήρξαν δύο χρονικές περίοδοι με χάρτες επικινδυνότητας σε επίπεδο απόλυτου συναγερμού, ενώ μόνο την Τετάρτη 23 Αυγούστου σημειώθηκαν 99 πυρκαγιές, αθροίζοντας και νέα ρεκόρ για τους επιτελείς της Πολιτικής Προστασίας. Κάπως έτσι τα δάση της εύκρατης πάλαι ποτέ μεσογειακής ζώνης μετατράπηκαν σε βραδυφλεγείς βόμβες, όπου η συνέργεια των εμπρηστών και η εκδήλωση θυελλωδών ανέμων αποτυπώθηκε σε χιλιάδες καμένα εκτάρια στον χάρτη, με τις επιχειρήσεις να εξελίσσονται επί πολλές μέρες και σε πολλά μέτωπα, εξαντλώντας τα ψυχικά και υλικά αποθέματα του μηχανισμού.Στις πρωτόγνωρες κλιματολογικές συνθήκες καταλυτικά συνέβαλε η απουσία βροχής για περισσότερους από 2,5 μήνες το φετινό καλοκαίρι (η τελευταία σημειώθηκε στις 15 Ιουνίου), για να ακολουθήσει ο μεγαλύτερος σε διάρκεια καύσωνας επί ελληνικού εδάφους, καθώς υπερέβη τις 15 ημέρες (12-26 Ιουλίου), με το θερμόμετρο να σκαρφαλώνει στους 44 με 46 βαθμούς Κελσίου.
Για τους καλά γνωρίζοντες, η πρωτοφανής αυτή μετεωρολογική συνθήκη αποτέλεσε στην πράξη το ιδανικό προσάναμμα, ενώ ταυτόχρονα προετοίμασε τη βλάστηση κάνοντάς την ακόμα πιο ευάλωτη την περίοδο των μελτεμιών του Αυγούστου. Επιπλέον, οι πολλές βροχές που σημειώθηκαν την περασμένη άνοιξη – μετεωρολογική συνθήκη εξαιρετικά σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα- προκάλεσε σημαντική αύξηση στη βιομάζα, η οποία, όταν στη συνέχεια ξέσπασαν οι πυρκαγιές, ήταν πολύ εύκολα αναφλέξιμη. Το μείγμα βιομάζας, καύσωνα και ξηρασίας επίσπευσε την ταχύτατη διάδοση στις πυρκαγιές του Ιουλίου και κυρίως του Αυγούστου, όταν οι άνεμοι έπνεαν θυελλώδεις με εντάσεις που έφτασαν στα ανατολικά ηπειρωτικά έως και τα 90 χιλιόμετρα την ώρα, καθιστώντας την αντιμετώπισή τους εξαιρετικά δύσκολη από τη στιγμή που άρχιζαν να επεκτείνονται απειλητικά.
Παρά τις τιτάνιες προσπάθειες του Πυροσβεστικού Σώματος, οι πιθανότητες να αναπτυχθούν υψηλές ταχύτητες και ακραίες θερμοκρασίες στο οικοσύστημα της εκάστοτε πυρκαγιάς δεν ήταν με το μέρος του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας τις ημέρες του Αυγούστου. Ακόμη και στην περίπτωση της Πάρνηθας, όπου η πρώτη ρίψη από εναέριο μέσο έγινε στις 12.01, δηλαδή 4,5 λεπτά μετά τον εντοπισμό της πρώτης εστίας στις 11.56, με τα πυροσβεστικά μέσα που πετούσαν στον Ασπρόπυργο (με πέντε εστίες σχεδόν ταυτόχρονα στην περιοχή) να στρίβουν ακαριαία κατευθυνόμενα προς την Μονή Κλειστών, οι φλόγες είχαν ξεφύγει λόγω σφοδρών ταχυτήτων πριν ολοκληρωθεί καν η πρώτη ρίψη νερού.
Μπροστά στα νέα κλιματολογικά δεδομένα, «βλέπω με έκπληξη κάποιους να ειρωνεύονται αυτό που οι επιστήμονές μας, αλλά και οι ξένοι συνάδελφοί τους επικαλούνται: την κλιματική κρίση! Οτι τάχα την επικαλούμαστε για να δικαιολογηθούμε. Καταρχάς ούτε εγώ αλλά ούτε και κανείς άλλος σ’ αυτό το υπουργείο δεν ψάχνουμε για δικαιολογίες. Εξηγήσεις δίνουμε δημόσια, όπως έχουμε υποχρέωση απέναντι στους πολίτες», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ» ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας.
