Η μαγική λέξη της “αλλαγης”.
Του Δημοσθενη Δαββετα καθηγητη φιλοσοφιας της τεχνης, ποιητή, εικαστικου, γεωπολιτιστικου αναλυτή.
Με αφορμή τις σε λίγους μήνες προεδρικές εκλογές στην Γαλλία ,παρακολουθώντας την Γαλλική πραγματικότητα διαπιστώνω τα εξής.Σε προεκλογικές περιόδους ή μη, προφέρεται από τα κόμματα μία λέξη που συνεχίζει να μαγεύει: η λέξη «αλλαγή». «Όλα να αλλάξουν» ή «Άλλαξέ τα όλα» είναι οι συνήθεις φράσεις που οι οπαδοί απευθύνουν προς τους προέδρους των κομμάτων και αυτοί απαντούν «ναι, όλα θα αλλάξουν- θα τ’ αλλάξω όλα». Η μαγική αυτή λέξη πήρε μεγάλη διάσταση κατά τη νεωτερική αντίληψη που γεννήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα με τη Βιομηχανική Επανάσταση. Σε αντίθεση με την παλαιότερη μαγική λέξη «διατήρηση» η “συντηρηση” η αλλαγή πρόσφερε στον κόσμο το φάντασμα μίας προσωπικής, κοινωνικής, πολιτικής, αισθητικής, ηθικής και οικονομικής εξέλιξης. Όσο η «διατήρηση-συντηρηση”» στηριζόταν στο προτέρημα της προσωπικής και συλλογικής σταθερότητας, άλλο τόσο η «αλλαγή» στηρίζεται στην βιασύνη και στην επιθυμία του νεωτερικού ανθρώπου να ζήσει το μέλλον ως παρών. Σήμερα η λέξη αλλαγή δείχνει να επιβάλλεται παγκοσμίως σαρωτικά και μάλιστα με φρενήρη πορεία. Πού μπορεί όμως να φτάσει η ακραία εμμονή της αλλαγής; Εύκολα αλλάζουμε επαγγέλματα, αλλάζουμε φίλους ή ερωτικούς συντρόφους, αλλάζουμε αξίες και προσανατολισμούς. Τα πάντα, από ηθικές, οικονομικές, πολιτικές, εθνικές, πατριωτικές, οικογενειακές, θρησκευτικές και πολιτισμικές αξίες αντιμετωπίζονται ως ρευστό προϊόν. Δηλαδή τα πάντα είναι θέμα οπτικής γωνίας. Ειδικά μάλιστα σήμερα με το θεμα της “πανδημιας” ,ολα γίνονται περισσότερο από ποτε σχετικά. Αφού λοιπόν τίποτα δεν είναι σταθερό, αφού τίποτα δεν είναι ανθεκτικά διαρκές, το μόνο που ισχύει είναι ότι ανάλογα από την οπτική γωνία που βλέπουμε το θέμα μας, ανάλογη είναι και η γνώμη μας. Όλα λοιπόν γυρίζουν γύρω απο “εμενα” ,γύρω απο την προσωπική μου αντίληψη, η οποία στην σύγχρονη εποχή λέγεται ΕΓΩ. Πάνω απ’ολα σήμερα μετρά η δύναμη κι επιβολή του εγώ. Όλα είναι προϊόντα ενός εγωκεντρικού υποκειμενισμού. Αυτή η θέση θυμίζει τη διαμάχη Σωκράτη και σοφιστών. Για τον πρώτο όπως και για τον μαθητή του τον Πλάτωνα δεν ήταν τα πάντα ρευστά και σχετικά, υπήρχε πάντα μία αλήθεια σταθερή γύρω από την οποία κινείτο ο εναλλασσόμενος κόσμος των αισθήσεων. Για τους σοφιστές ίσχυε το αντίθετο: όλα ήταν υποκειμενικά και το μόνο που ίσχυε ήταν η δύναμη της πειθούς. Δεν είχε σημασία με ποιον τρόπο αλλά τους έφτανε να σε πείσουν μιας και δεν πίστευαν στην αλήθεια αλλά στην επιβολή. Κάτι τέτοιο πάει να γίνει σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην πολιτική, την οικονομία, την οικολογία, τις αισθηματικές και καθημερινές σχέσεις προέχει η δύναμη της επιβολής που κρύβεται, χρησιμοποιώντας για τον δικό της σκοπό την λέξη «αλλαγή». Είναι καιρός η λέξη αυτή να ελευθερωθεί από τους «προστατες» της. Γιατί η αλλαγή είναι γέννημα παρατήρησης της φύσης. Τα πράγματα αλλάζουν σύμφωνα με μία φυσική διαλεκτική. Οι άνθρωποι αλλάζουν επίσης. Πρέπει να δούμε την αλλαγή ως εξελικτική νομοτέλεια και όχι ως σύνθημα εξόντωσης διαχρονικών αξιών. Αυτό να το καταλάβουν οι πολιτικοί αλλά και ο κόσμος, έτσι ώστε οι πολίτες να μην «αποπλανούνται» στα πλαίσια της πολιτικής ψηφοθηρίας η των μεγάλων χρηματοπιστωτικών συμφερόντων.
Δημοσθένης Δαββετας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικος αναλυτής.
