Το κτιριακό συγκρότημα του πρώην μετοχίου της αθωνικής μονής Αγίου Παντελεήμονος απλώνεται σε μία έκταση περί τα 27 στρέμματα, σε μία αγροτική περιοχή έξω από τον οικισμό των Νέων Φλογητών στη δυτική ακτή της Χαλκιδικής
Το Βυζαντινό Μουσείο Χαλκιδικής αποτελεί τμήμα ενός πολυδύναμου πολιτιστικού κέντρου με την ονομασία Κέντρο Βυζαντινού Πολιτισμού Χαλκιδικής «Ιουστινιανός». Το έργο της οργάνωσης της μόνιμης έκθεσής του βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ στο κοινό έχουν αποδοθεί μόνο δύο αίθουσες στο ισόγειο (χώρος υποδοχής και εξυπηρέτησης των επισκεπτών και αίθουσα με αρχαιότητες παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής περιόδου).
Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους σχεδίασε, οργάνωσε και παρουσιάζει την περιοδική έκθεση με τίτλο: «Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική», στο Παλαιό Κτίριο του μετοχιακού συγκροτήματος Νέων Φλογητών.
Συνδυάζοντας την ιστορική τεκμηρίωση με τις σύγχρονες διαδραστικές και οπτικοακουστικές τεχνολογίες, η έκθεση επιδιώκει να προσφέρει στον επισκέπτη μία μοναδική εμπειρία δίνοντάς του την δυνατότητα να βρεθεί “εικονικά” στο επίκεντρο των γεγονότων της επανάστασης της Χαλκιδικής, να απολαύσει εκθέματα όπως όπλα και εξαρτήματα των αγωνιστών, να μελετήσει επιστολές από το οικογενειακό αρχείο του Εμμανουήλ Παπά, αλλά και να αντλήσει μέσω μίας διαδραστικής πολυμεσικής εφαρμογής πλούσιες και τεκμηριωμένες πληροφορίες γύρω από τον αγώνα της επανάστασης της περιοχής.
Πρωταρχικός σκοπός της έκθεσης είναι μια ιστορικά τεκμηριωμένη παρουσίαση του αγώνα του 1821 στη Χαλκιδική. Το χρονολόγιο, τα μέσα, τα όπλα της μάχης και οι πρωταγωνιστές είναι οι άξονες πάνω στους οποίους κινήθηκε ο σχεδιασμός και η δημιουργία του αφηγήματος. Στόχος της έκθεσης, δεν είναι μία απλή παρουσίαση πολεμικών γεγονότων και στρατιωτικών συγκρούσεων, αλλά μία έκφραση πολλαπλών πτυχών του Έλληνα αγωνιστή στη Χαλκιδική. Με την αφήγηση των γεγονότων του Αγώνα στη Χαλκιδική τονίζεται η ένταση της περιόδου, η ανάγκη για ελευθερία, οι σφοδρές μάχες, αλλά και ο πόνος και τα δεινά που προκάλεσε στον απλό λαό της Χαλκιδικής η αποτυχία της Επανάστασης στην περιοχή.
Η Επανάσταση στη Χαλκιδική εμπεριέχει γεγονότα στρατιωτικά, αλλά και στοιχεία που σχετίζονται με την προετοιμασία, τα κίνητρα, τις προσδοκίες, τη δίψα, την αγανάκτηση και την απογοήτευση. Συναισθήματα πολλαπλά, ανθρώπινα, εκφρασμένα από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις (αξιωματούχοι, λόγιοι, μοναχοί, αγρότες, κλπ.).
Τα άγνωστα σε πολλούς γεγονότα της Χαλκιδικής λειτούργησαν καθοριστικά στην επιτυχία και την εδραίωση της Επανάστασης στη νότια Ελλάδα.
Η έκθεση δομείται σε 2 ενότητες:
Στην πρώτη παρουσιάζονται σε προθήκες ενδεικτικά αντικείμενα του αγώνα (όπλα, παλάσκες, σπάθες, αρπάγες, κλπ.) που σχετίζονται με τη θάλασσα και την ξηρά. Τα αντικείμενα προέρχονται από την ιδιωτική Συλλογή Βασιλείου Νικόλτσιου (Πολεμικό Μουσείο / Παράρτημα Θεσσαλονίκης). Επίσης, σε αυτοφωτιζόμενες plexiglass κατασκευές παρουσιάζονται οκτώ επιστολές από το οικογενειακό αρχείο του Εμμανουήλ Παππά. Το συγκεκριμένο υλικό παραχωρήθηκε σε ψηφιακά αντίγραφα από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Στον ίδιο χώρο εκτίθεται η σημαία της Επανάστασης της Χαλκιδικής, σύγχρονο έργο τέχνης της εικαστικού Μαρίας Κομπατσιάρη. Τέλος, η πρώτη ενότητα ολοκληρώνεται με διαδραστική εφαρμογή σε προβαλλόμενη ψηφιακή «τράπεζα», όπου συγκεντρώνεται όλο το πληροφοριακό-ενημερωτικό περιεχόμενο της έκθεσης (Χρονολόγιο, Βιογραφίες ηρώων, Σημαντικές μάχες, Ήρωες και Ηρώα-Σύμβολα και Συμβολισμοί, Η τεχνολογία των όπλων και η σχέση τους με τον αγωνιστή). Στην έρευνα και στην τεκμηρίωση πολύτιμη υπήρξε η συμβολή του Ολλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζεται μία τρισδιάστατη προβολική εγκατάσταση (3D projection mapping installation), η οποία λειτουργεί ως ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ που αφηγείται τα γεγονότα της Επανάστασης στη Χαλκιδική, λειτουργώντας επίσης ως ένα εικονικό περιβάλλον για τον επισκέπτη και τοποθετώντας τον στο «κέντρο» των γεγονότων. Η ιστορική τεκμηρίωση και η δραματοποιημένη αφήγηση συνδυάζονται με τις σύγχρονες τεχνολογίες εικόνας και ήχου.
Τη μουσειολογική μελέτη, επιστημονική επιμέλεια και τα κείμενα της έκθεσης ανέλαβαν οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους Νικόλαος Μερτζιμέκης και Αρχοντία Πολυζούδη. Τη μουσειογραφική μελέτη, την επιμέλεια και την εφαρμογή της, καθώς και τη διαχείριση του έργου έφερε σε πέρας η αρχιτέκτονας μηχανικός της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους Χρυσούλα – Βαλεντίνη Αδάμου.
Τον σχεδιασμό, την σκηνοθεσία της Πανοραμικής οπτικοακουστικής εγκατάστασης αλλά και την σκηνογραφική επιμέλεια της Έκθεσης ανέλαβε ο δημιουργός – καλλιτέχνης Στάθης Μήτσιος που μαζί με τους συνεργάτες του (Ελευθερία Καλπενίδου, Τάσσος Χατζηπανάγος) έχουν σχεδιάσει και την διαδραστική πολυμεσική εφαρμογή. Οι φωτογραφίες της έκθεσης είναι της Ελευθερίας Καλπενίδου.
ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Χειμερινό:
08:30-15:30 1η Νοεμβρίου έως 31 Μαρτίου
Θερινό:
08:30-15:30 1η Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου
Κλειστά Τρίτη
