Συνεχίζουμε να βρισκόμαστε σε μια έξαρση της καμπύλης εξέλιξης της Πανδημίας και κάθε πρόβλεψη παραμένει ακόμη αδύναμη, παρά το γεγονός ότι οι ανακοινώσεις για ανεύρεση εμβολίων καταπολέμησης του ιού (Covid – 19), πολλαπλασιάζουν τις ελπίδες όλων μας ότι φθάνει η ώρα αντιμετώπισης του προβλήματος. Αν και δεν υπάρχει η οριστική απάντηση για χρήση συγκεκριμένου εμβολίου, γεννιέται όμως, μια συγκρατημένη αισιοδοξία, πως αυτή τη φορά, το θηρίο με τα χίλια κεφάλια θα αντιμετωπισθεί επιτυχώς και οι άνθρωποι θα επιστρέψουν στην κανονικότητα και θα ξαναβρούν το χαμόγελό τους. Αρκεί το Σύστημα Υγείας να αντέξει σε πείσμα όσων υποστήριζαν και συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι δεν θα αντέξει.
Το μεγάλο, όμως, στοίχημα είναι το πως τα άτομα και οι οικογένειες και η Πολιτεία θα αντέξουν τη μπόρα και θα στήσουν ξανά τις δουλειές τους ώστε να ξεκινήσουν να ζουν σε μια κανονικότητα.
Ποιος αμφιβάλλει ότι η Πανδημία έχει διαταράξει την συνηθισμένη ισορροπία και νέες συνθήκες έχουν διαμορφωθεί στην κοινωνική επαγγελματική και οικονομική ζωή μας; Θεωρώ ότι κάθε σκέψη και προσπάθεια ολικής επαναφοράς των πραγμάτων στην πρότερη κατάσταση, δηλαδή προ του Κορονοϊού, είναι όχι μόνο μάταιη, αλλά και μη επιθυμητή, αφού η πανδημία κατέδειξε τα λάθη και τις ελλείψεις του παρελθόντος, αλλά και τις αδυναμίες του Συστήματος, που όλα μαζί έβαλαν και βάζουν ακόμη (και δε ξέρουμε πόσο) σε κίνδυνο τη ζωή του ανθρώπου.
Όλοι μας ζούμε το δράμα που παίζεται και εξελίσσεται καθημερινά. Το ζούμε μέσα από τις μακάβριες ανακοινώνεις της «Επιστημονικής Επιτροπής αγώνας» κατά του ιού! Χιλιάδες τα κρούσματα, εκατοντάδες οι διασωληνωμένοι και πλέον της εκατοντάδας τα θύματα σε καθημερινότητα! Η πολιτεία θρηνεί, η κοινωνία θρηνεί και χιλιάδες οικογένειες πενθούν τον άνθρωπό τους. Τραγική φιγούρα η μάνα για το παιδί και σκληρή δοκιμασία στο παιδί για το χαμό των γονιών. Και όλοι αναζητούμε να είμαστε τυχεροί «εν τω μέσω» της πανδημίας!
Η Ελλάδα θρηνεί τα θύματα της πανδημίας, αλλά και αισιοδοξεί με τις προσπάθειες της κυβέρνησης και ειδικότερα των ανθρώπων του Συστήματος Υγείας (γιατρών, νοσηλευτών και λοιπού υγειονομικού προσωπικού) να κρατήσουν τη χώρα στο καλύτερο, συγκριτικά, της αποτελεσματικότητας, σε διεθνές επίπεδο. Ο δημόσιος έπαινος αξίζει σε όσους αγωνίζονται κατά της καταστροφής που προκαλεί ο απρόσμενος ιός.
Δυστυχώς, οι επιπτώσεις της πανδημίας έχουν προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές σε παγκόσμια κλίμακα, στην οικονομία και στην κοινωνική δραστηριότητα του ανθρώπου, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέες συνθήκες, που απαιτούν νέες πολιτικές και έξυπνες παρεμβάσεις για να βρεθούν αποτελεσματικές λύσεις.
Ειδικότερα, η ελληνική οικονομία δοκιμάζεται σκληρά και οι μελλοντικές προβλέψεις δεν μπορεί να προσδιορίσουν με ακρίβεια, αλλά με κάποια πιθανότητα, τα μελλούμενα. Ένα είναι βέβαιο, ότι η χώρα μας, μετά από δεκαετία σκληρής δοκιμασίας μπαίνει και πάλι σε ένα φαύλο κύκλο διεργασιών και προβλημάτων, που για να αντιμετωπισθούν σε ικανοποιητικό βαθμό απαιτούν συνεννόηση, συναντίληψη και συστράτευση όλων των δυνάμεων που διαθέτει, προκειμένου το «κόστος θυσίας» να αποδώσει τα αναμενόμενα.
Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα της πανδημίας για τη χώρα μας μπορεί να συνοψισθούν στα κατωτέρω:Η ύφεση της οικονομίας, κατά τις εκτιμήσεις της Κυβέρνησης στο Σχέδιο του Προϋπολογισμού, προβλέπεται στο 10,5% που κατά την άποψή μου, σύμφωνα με στοιχειώδεις προβλέψεις μπορεί να φθάσει και άνω του 12%. Το προβλεπόμενο ποσοστό ανάπτυξης, υπολογίζεται, κατά τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού, να φθάσει στο 4,8%, πράγμα πολύ δύσκολο… Μακάρι να φθάσει στο 2%. Αυτό θα εξαρτηθεί, κυρίως, από το ύψος των επενδύσεων και ιδιαίτερα από το βαθμό της απορρόφησης των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης (32 δις ευρώ), το Ταμείο του ΕΣΠΑ και το Γεωργικό Ταμείο (πόρος από την ΚΑΠ = Κοινή Αγροτική Πολιτική) ποσό που ανέρχεται σε 40 δις ευρώ. Αν ο βαθμός απορροφητικότητας είναι υψηλός τότε μπορεί το ποσοστό ανάπτυξης να φθάσει στο 3,8%.
Το Πρωτογενές έλλειμμα (κατά τον Προϋπολογισμό 11.760 δις ευρώ ή 7,5% του ΑΕΠ (Ακαθάριστού Εθνικού Προϊόντος), εύκολα μπορεί να ξεπεράσει τα 12 δις ευρώ.
Το Χρέος της Γενικής Κυβέρνησης φαίνεται να ξεπερνάει τα 340 δις ευρώ με τάση τα 350 δις ευρώ που αντιπροσωπεύουν το 209% ή 216% του ΑΕΠ αντίστοιχα!
Οι εισαγωγές και εξαγωγές μειώθηκαν το 2020 κατά 17,4% και 30,3% αντίστοιχα. Γεγονός καθόλου ευχάριστο, όταν οι εξαγωγές για την Ελλάδα αποτελούν πρωταρχικό στόχο.
Τα φορολογικά έσοδα, ως σήμερα, μειώθηκαν το 2020 κατά 44,2 δις ευρώ, που σημαίνει, κατά βάση αδυναμία των πολιτών να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και να ζητούν αναστολή πληρωμών, που δυστυχώς στο τέλος, θα δείξουν αδυναμία να ανταποκριθούν στα συσσωρευμένα χρέη.
Για το ίδιο διάστημα, το 2020, οι ιδιωτικές επενδύσεις, έχουν μειωθεί κατά 14,5% και δείχνουν μια περαιτέρω τάση μείωσης. Το γεγονός αυτό επηρεάζει το επίπεδο απασχόλησης αρνητικά, με αποτέλεσμα το ποσοστό ανεργίας να αυξηθεί και από το 17,3% το 2019 να ανέλθει στο 18,9% (το 2020), με τάσεις ανόδου. Η ανεργία χτυπάει, ιδιαίτερα, τις γυναίκες και τους νέους σε ηλικία εργαζόμενους.
Τέλος, φαίνεται ότι το κόστος της Πανδημίας για στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων θα ξεπεράσει φέτος (2020) τα 24 δις ευρώ περίπου, ενώ εκτιμάται ότι και το 2021 θα χρειαστούν, με βάση τα σημερινά δεδομένα, συν άλλα 10 δις ευρώ περίπου.
Συμπέρασμα: Η Πανδημία όχι μόνο ανέτρεψε το κλίμα το ευνοϊκό που είχε δημιουργηθεί το Β’ εξάμηνο του 2019, αλλά και προκάλεσε οδυνηρές συνέπειες, άλλες βραχυπρόθεσμες και άλλες μακροπρόθεσμες που οδήγησαν την οικονομία σε οπισθοδρόμηση. Γεγονός που απαιτεί τεράστιες προσπάθειες, ώστε το 2021 να αλλάξουν οι προϋποθέσεις και οι δείκτες της οικονομίας να επανέλθουν σε αναπτυξιακή τροχιά.
Για να γίνει αυτό απαιτείται ομοψυχία και κοινές ισχυρές προσπάθειες σε όλους τους τομείς, ώστε η ψυχολογία να αναβαθμισθεί, οι εργαζόμενοι να ενισχυθούν, οι επιχειρήσεις να υποστηριχθούν, η Δημόσια Διοίκηση να εκσυγχρονισθεί και οι έχοντες θέση ευθύνης να γίνουν περισσότερο ευαίσθητοι και αποτελεσματικοί.
Η Δημοσιονομική ενίσχυση της χώρας με 72 δις ευρώ, (32 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα 40 δις ευρώ από το ΕΣΠΑ και το Γενικό της ΚΑΠ Κοινή Αγροτική Πολιτική), ποσό που είναι διπλάσιο του Σχεδίου Μάρσαλ, μπορεί με γρήγορη και αποτελεσματική απορρόφηση να οδηγήσουν την Εθνική Οικονομία σε άνθηση.
Αρκεί να επιδιωχθούν αποτελεσματικά και με διαφάνεια:
Η Παραγωγή και οι Επενδύσεις (με μέτρα περιορισμού του κόστους)
Η βελτίωση των δυνατοτήτων του ανθρώπινου κεφαλαίου (με προγράμματα και δομές κατάρτισης και απασχόλησης)
Ο εκσυγχρονισμός του Δημόσιου Τομέα και η επιτάχυνση λειτουργείας του Κράτους σε όλες τις δομές και δραστηριότητές του.
Η θεσμική απλοποίηση των διαδικασιών και η κατάργηση της γραφειοκρατίας που ταλαιπωρούν το ελληνικό γένος
Η ορθολογική κατανομή του πλούτου της χώρας για αναβάθμιση της ευημερίας των πολιτών.
