Στην τελική ευθεία βρίσκεται το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που αναμένεται να έρθει προς ψήφιση πριν από το καλοκαίρι και θα αλλάζει ριζικά τον τρόπο εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών.
Το νομοσχέδιο που επιμελείται προσωπικά ο υπουργός Θοδωρής Λιβάνιος προβλέπει την κατάργηση του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών και την εκλογή «απευθείας» δημάρχων και περιφερειαρχών.
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η «Καθημερινή», το επικρατέστερο όριο εκλογής θα είναι το 42%, με εναλλακτικές λύσεις το 43% και το 50%. Ο στόχος είναι, όπως είχε προαναγγείλει ο υπουργός στο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο τον περασμένο Νοέμβριο, ένα νέο σύστημα εκλογής των αυτοδιοικητικών αρχών, το οποίο ολοκληρώνει την εκλογή σε ένα γύρο.
Η νέα διαδικασία προβλέπει πως ο πολίτης θα ψηφίζει κανονικά όπως ψήφιζε έως τώρα, καθώς θα επιλέγει το ψηφοδέλτιο της αρεσκείας του και θα σταυρώνει τους δημοτικούς ή περιφερειακούς συμβούλους του συνδυασμού.
Η καινοτομία είναι ότι στο κάτω μέρος του ψηφοδελτίου θα μπορεί να σταυρώσει, εφόσον θέλει, και έναν από τους υπόλοιπους συνδυασμούς / υποψηφίους δημάρχους – περιφερειάρχες ως εναλλακτική ψήφο.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι σε ένα δήμο συμμετέχουν 4 συνδυασμοί και ο πρώτος λαμβάνει 38%, ο δεύτερος 29%, ο τρίτος 20% και ο τέταρτος 13%.
Στη δεύτερη φάση προκρίνονται οι δύο πρώτοι συνδυασμοί. Γίνεται η καταμέτρηση των εναλλακτικών ψήφων των συνδυασμών που έχουν αποκλειστεί, δηλαδή του τρίτου και του τέταρτου.
Ας υποθέσουμε ότι από το 20% των ψηφοφόρων του τρίτου συνδυασμού, το 3% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 9% το δεύτερο, το 5% τον τέταρτο και το υπόλοιπο 3% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.
Ομοίως, ας υποθέσουμε ότι από το 13% των ψηφοφόρων του τέταρτου συνδυασμού, το 2% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 4% τον δεύτερο, το 1% τον τρίτο και το υπόλοιπο 6% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.
Τότε ο πρώτος συνδυασμός έλαβε το 38% + 3% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) + 2% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 45%.
Ο δε δεύτερος συνδυασμός έλαβε το 29% + 4% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) + 4% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 37%.
Επομένως νικητής ανακηρύσσεται ο πρώτος συνδυασμός. Αυτονόητο είναι πως θα καταμετρούνται οι ψήφοι εκείνων που έχουν επιλέξει δεύτερο συνδυασμό, κάτι που δεν είναι υποχρεωτικό.